| Fjöldatölur eftir rekstrarformum | |||
| Samkvæmt nýjustu tölum Hagstofu | |||
| Dagsetning | Fjöldi starfandi | % af starfandi | |
|---|---|---|---|
| Opinbert starfsfólk | |||
B2, C2 og D4: opinber fyrirtæki |
1 feb. 2023 | 3.710 | 1,8% |
K1: ríkisstofnun |
1 feb. 2023 | 25.667 | 12,4% |
K2: stofnun sveitarfélags |
1 feb. 2023 | 28.840 | 14,0% |
K: aðrar opinberar stofnanir |
1 feb. 2023 | 1.033 | 0,5% |
| Heildarfjöldi | — | 59.250 | 28,7% |
| Almennur vinnumarkaður | |||
AX og E: einkahlutafélög |
1 feb. 2023 | 100.486 | 48,7% |
B: einkarekin sameignarfélög |
1 feb. 2023 | 1.826 | 0,9% |
C: einkarekin samlagsfélög |
1 feb. 2023 | 2.299 | 1,1% |
D & F: einkarekin hluta- og samlagshlutafélög |
1 feb. 2023 | 25.238 | 12,2% |
G: samvinnufélög |
1 feb. 2023 | 813 | 0,4% |
H: sjálfseignarstofnanir |
1 feb. 2023 | 2.935 | 1,4% |
L & M: spari- og lífeyrissjóðir |
1 feb. 2023 | 359 | 0,2% |
N & P: félagasamtök |
1 feb. 2023 | 6.526 | 3,2% |
R & Z: erlend félög |
1 feb. 2023 | 145 | 0,1% |
Rekstur á eigin kennitölu |
1 feb. 2023 | 6.340 | 3,1% |
| Heildarfjöldi | — | 146.967 | 71,3% |
| Heimild: Gögn Hagstofu um fjölda starfandi samkvæmt skrám | |||
Gögnin
Gagnasafnið á bak við þessa skýrslu er gagnasafn Hagstofu:
Þar er starfandi einstaklingum skipt upp meðal annars eftir rekstrarformum. Hér eru eftirfarandi rekstrarform talin ná utan um opinbert vinnuafl:
- B2, C2, D4: Opinber fyrirtæki
- K: Aðrar opinberar stofnanir
- K1: Ríkisstofnun
- K2: Stofnun sveitarfélags
Önnur rekstrarform eru talin sem hluti af almennum vinnumarkaði. Þau eru:
- AX og E: Einkahlutafélög
- B: Einkarekin sameignarfélög
- C: Einkarekin samlagsfélög
- D & F: Einkarekin hluta- og samlagshlutafélög
- G: Samvinnufélög
- H: Sjálfseignarstofnanir
- L & M: Spari- og lífeyrissjóðir
- N & P: Félagasamtök
- R & Z: Erlend félög
- Rekstur á eigin kennitölu
Fjöldi starfsfólks eftir vinnumarkaði
Samanburður við sömu mánuði fyrri ára
Árstíðaleiðrétt hlutfall opinbers starfsfólks
Við getum hugsað að þetta séu tvö ferli:
- Langtímaferli sem breytist án mjög ákveðins mynsturs
- Árstíðabundnar sveiflur sem eru að mestu leyti svipaðar frá ári til árs
Notum GAM (Generalized Additive Models) til að meta bæði ferlin saman. Splæsibrúunin (e. splines) metur ferlið í tveimur hlutum, línulegum og ólínulegum, og notar stika til að toga ólínulega hlutann í átt að línulegu ferli.
Þar sem hæga þróunin getur verið að breytast mishratt á mismunandi árabilum notum við aðlögunarsplæsibrúun (e. adaptive smoother) þar sem ólínulegi stikinn fær að breytast með tíma. Í kóðanum er þetta táknað með
s(timi, bs = "ad")Árstíðarferlið hefur þær skorður að frávikið í upphafi og byrjun ársins á að stefna í sömu tölu, þ.e. \(\text{31. desember} \approx \text{1. janúar}\). Pakkinn
mgcvbýður upp á slíka hringrásarsplæsara (e. cyclic smooths) [alveg í ruglinu með íslenskuna núna]. Í kóðanum er þetta táknað meðs(manudur, bs = "cc")
Þegar við erum komin með mat á þessi tvö ferli er lítið mál að heilda yfir árstíðarbundnu sveiflurnar. Við vigtum árstíðarbundna matið eftir nákvæmni matsins í hverjum mánuði (einum deilt með staðalvillu matsins) og reiknum svo meðaltal eftir því.
Allt í allt metum við þá líkanið svona (einfölduð útgáfa af kóða):
gam(Opinbert ~ s(manudur, bs = "cc") + s(timi, bs = "ad"), offset = log(Heild), family = nb())
Fjöldi opinbers starfsfólks er jákvæð fjöldatala svo fyrsta ágískunin er alltaf neikvæða tvíkostadreifingin. Við metum líkanið á lograkvarða, bæði því það er náttúrulega matið fyrir dreifinguna, en líka því við búumst við því að útkoman breytist hlutfallslega milli ára.
Hér fyrir neðan sjáum við svo matið á árstíðaráhrifum:
Hlutall (p) opinbers starfsfólks (O) af heildarfjölda starfsfólks (H) má skrifa
\[ p = \frac{O}{H}, \]
Þar sem \(H\) inniheldur líka starfsfólk á almennum vinnumarkaði (A), s.s. \(H = O + A\).
Skoðum hlutfallið á tveimur mismunandi tímapunktum, \(p_1\) og \(p_2\).
\[ \frac{p_2}{p_1} = \frac{O_2/H_2}{O_1/H_1} = \frac{O_2/O_1}{H_2/H_1}. \]
Ef \(p_2 > p_1\) og \(p_1 \neq 0\) gildir að \(p_2/p_1 > 1\) og því
\[ \begin{aligned} \frac{O_2/O_1}{H_2/H_1} &> 1 \\ \rightarrow \frac{O_2}{O_1} &> \frac{H_2}{H_1}, \end{aligned} \]
þ.e. fjöldi opinbers starfsfólks hefur vaxið hlutfallslega hraðar en fjöldi starfsfólks alls.
Þetta er kannski augljóst, en það er gott að hafa þetta í huga þegar hlutfallið hækkar og athuga hvort það sé vegna mikilla opinberra ráðninga eða fækkunar starfa á almennum vinnumarkaði.
Hér nota ég GAM til að smootha gögnin og nota svo árstíðaleiðrétt smooth gögn til að reikna stöðugar mánaðarlegar breytingar og teiknum þær svo.
Árlegar breytingar
