| Fjöldatölur eftir rekstrarformum | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Samkvæmt nýjustu tölum Hagstofu | |||||
| Dagsetning | Fjöldi starfandi | Hlutfall (%) | |||
| Nýjast | Undanfarið ár | Nýjast | Undanfarið ár | ||
| Opinbert starfsfólk | |||||
B2, C2 og D4: opinber fyrirtæki |
1 sep. 2023 | 3.925 |  |
1,8% |  |
K1: ríkisstofnun |
1 sep. 2023 | 26.718 |  |
12,2% |  |
K2: stofnun sveitarfélags |
1 sep. 2023 | 29.505 |  |
13,4% |  |
K: aðrar opinberar stofnanir |
1 sep. 2023 | 1.108 |  |
0,5% |  |
| Heildarfjöldi | — | 61.256 | — | 27,9% | — |
| Almennur vinnumarkaður | |||||
AX og E: einkahlutafélög |
1 sep. 2023 | 109.284 |  |
49,8% |  |
B: einkarekin sameignarfélög |
1 sep. 2023 | 2.016 |  |
0,9% |  |
C: einkarekin samlagsfélög |
1 sep. 2023 | 2.505 |  |
1,1% |  |
D & F: einkarekin hluta- og samlagshlutafélög |
1 sep. 2023 | 26.393 |  |
12,0% |  |
G: samvinnufélög |
1 sep. 2023 | 1.085 |  |
0,5% |  |
H: sjálfseignarstofnanir |
1 sep. 2023 | 2.918 |  |
1,3% |  |
L & M: spari- og lífeyrissjóðir |
1 sep. 2023 | 371 |  |
0,2% |  |
N & P: félagasamtök |
1 sep. 2023 | 6.783 |  |
3,1% |  |
R & Z: erlend félög |
1 sep. 2023 | 165 |  |
0,1% |  |
Rekstur á eigin kennitölu |
1 sep. 2023 | 6.733 |  |
3,1% |  |
| Heildarfjöldi | — | 158.253 | — | 72,1% | — |
| Samtals | — | 219.509 | — | 100,0% | — |
| Heimild: Gögn Hagstofu um fjölda starfandi samkvæmt skrám | |||||
Gögnin
Lýsing
Gagnasafnið á bak við þessa skýrslu er gagnasafn Hagstofu:
Þar er starfandi einstaklingum skipt upp meðal annars eftir rekstrarformum. Hér eru eftirfarandi rekstrarform talin ná utan um opinbert vinnuafl:
- B2, C2, D4: Opinber fyrirtæki
- K: Aðrar opinberar stofnanir
- K1: Ríkisstofnun
- K2: Stofnun sveitarfélags
Önnur rekstrarform eru talin sem hluti af almennum vinnumarkaði. Þau eru:
- AX og E: Einkahlutafélög
- B: Einkarekin sameignarfélög
- C: Einkarekin samlagsfélög
- D & F: Einkarekin hluta- og samlagshlutafélög
- G: Samvinnufélög
- H: Sjálfseignarstofnanir
- L & M: Spari- og lífeyrissjóðir
- N & P: Félagasamtök
- R & Z: Erlend félög
- Rekstur á eigin kennitölu
Samantekt
Fjöldi starfsfólks eftir vinnumarkaði
Samanburður við sömu mánuði fyrri ára
Árstíðaleiðrétt hlutfall opinbers starfsfólks
Við getum hugsað að þetta séu tvö ferli:
- Langtímaferli sem breytist án mjög ákveðins mynsturs
- Árstíðabundnar sveiflur sem eru að mestu leyti svipaðar frá ári til árs
Notum GAM (Generalized Additive Models) til að meta bæði ferlin saman. Splæsibrúunin (e. splines) metur ferlið í tveimur hlutum, línulegum og ólínulegum, og notar stika til að toga ólínulega hlutann í átt að línulegu ferli.
Þar sem hæga þróunin getur verið að breytast mishratt á mismunandi árabilum notum við aðlögunarsplæsibrúun (e. adaptive smoother) þar sem ólínulegi stikinn fær að breytast með tíma. Í kóðanum er þetta táknað með
s(timi, bs = "ad")Árstíðarferlið hefur þær skorður að frávikið í upphafi og byrjun ársins á að stefna í sömu tölu, þ.e. \(\text{31. desember} \approx \text{1. janúar}\). Pakkinn
mgcvbýður upp á slíka hringrásarsplæsara (e. cyclic smooths) [alveg í ruglinu með íslenskuna núna]. Í kóðanum er þetta táknað meðs(manudur, bs = "cc")
Þegar við erum komin með mat á þessi tvö ferli er lítið mál að heilda yfir árstíðarbundnu sveiflurnar. Við vigtum árstíðarbundna matið eftir nákvæmni matsins í hverjum mánuði (einum deilt með staðalvillu matsins) og reiknum svo meðaltal eftir því.
Allt í allt metum við þá líkanið svona (einfölduð útgáfa af kóða):
gam(Opinbert ~ s(manudur, bs = "cc") + s(timi, bs = "ad"), offset = log(Heild), family = nb())
Fjöldi opinbers starfsfólks er jákvæð fjöldatala svo fyrsta ágískunin er alltaf neikvæða tvíkostadreifingin. Við metum líkanið á lograkvarða, bæði því það er náttúrulega matið fyrir dreifinguna, en líka því við búumst við því að útkoman breytist hlutfallslega milli ára.
Hér fyrir neðan sjáum við svo matið á árstíðaráhrifum:
Hlutall (p) opinbers starfsfólks (O) af heildarfjölda starfsfólks (H) má skrifa
\[ p = \frac{O}{H}, \]
Þar sem \(H\) inniheldur líka starfsfólk á almennum vinnumarkaði (A), s.s. \(H = O + A\).
Skoðum hlutfallið á tveimur mismunandi tímapunktum, \(p_1\) og \(p_2\).
\[ \frac{p_2}{p_1} = \frac{O_2/H_2}{O_1/H_1} = \frac{O_2/O_1}{H_2/H_1}. \]
Ef \(p_2 > p_1\) og \(p_1 \neq 0\) gildir að \(p_2/p_1 > 1\) og því
\[ \begin{aligned} \frac{O_2/O_1}{H_2/H_1} &> 1 \\ \rightarrow \frac{O_2}{O_1} &> \frac{H_2}{H_1}, \end{aligned} \]
þ.e. fjöldi opinbers starfsfólks hefur vaxið hlutfallslega hraðar en fjöldi starfsfólks alls.
Þetta er kannski augljóst, en það er gott að hafa þetta í huga þegar hlutfallið hækkar og athuga hvort það sé vegna mikilla opinberra ráðninga eða fækkunar starfa á almennum vinnumarkaði.
Hér nota ég GAM til að smootha gögnin og nota svo árstíðaleiðrétt smooth gögn til að reikna stöðugar mánaðarlegar breytingar og teiknum þær svo.
Árlegar breytingar
Hlutfall starfsfólks af erlendum uppruna
Opinber og almennur markaður
